Théo thống kê, đến ngày 11/7/1987, dân số thế giới chính thức là 5 tỷ người với sự ra đời của cậu bé người Nam Tư Matej Gaspar. Ngày thế giới 5 tỷ người được coi là hồi chuông cảnh tỉnh, nhắc nhở mọi người trên trái đất về sự cạn kiệt tài nguyên, môi trường sống bị ô nhiễm, mất cân bằng sinh thái và các quyền của con người không đủ điều kiện để thực hiện.
Đứng trước hiểm họa của bùng nổ dân số, diễn đàn dân số thế giới do Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) tổ chức tại Amsterdam (Thủ đô Hà Lan) tháng 11/1989 đã quyết định lấy ngày 11/7 – ngày sinh của bé Matej Gaspar là Ngày Dân số thế giới.
Ý nghĩa Ngày Dân số thế giới (11/7) nhằm nhắc nhở mỗi quốc gia và mỗi người trên trái đất về nguy cơ bùng nổ dân số. Bùng nổ dân số quá nhanh sẽ khiến đời sống con người gặp nhiều khó khăn. Đây cũng là căn nguyên khởi sinh của nhiều vấn đề xã hội, kìm hãm sự phát triển kinh tế. Trên cơ sở đó, mỗi quốc gia cần tự liên hệ tình hình dân số của mình để vạch ra được những kế hoạch, hướng đi phù hợp, kịp thời. Từ đó triển khai những biện pháp, chính sách đúng đắn góp phần làm giảm sự gia tăng dân số. Bên cạnh đó là nâng cao chất lượng cuộc sống, trình độ dân trí và cải tạo môi trường sinh thái.
Ngày Dân số thế giới mỗi năm, UNFPA thường sẽ lựa chọn một chủ đề có tính toàn cầu, giúp gây sự chú ý và lan tỏa rộng rãi ý nghĩa của các hoạt động đến toàn nhân loại.
Năm 1994 tại Cairo, Hội nghị quốc tế về dân số và phát triển, 179 quốc gia trong đó có Việt Nam đã thông qua chương trình hành động với tầm nhìn sâu rộng trong lĩnh vực dân số và phát triển và đến nay đã tròn 30 năm thực hiện Chương trình hành động.
Trong 30 năm qua, Việt Nam đã áp dụng những cách tiếp cận sáng tạo để giải quyết tình trạng bất bình đẳng và thu hẹp khoảng cách về phát triển kinh tế xã hội giữa các vùng và các nhóm dân cư. Việt Nam cũng vừa vượt mốc 100 triệu dân. Tuổi thọ của người dân được nâng cao. Việt Nam đã vượt qua các xu hướng toàn cầu về giảm tỷ lệ tử vong bà mẹ và tỷ lệ sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại cũng đã và đang đạt mức cao trên thế giới.
Hưởng ứng ngày Dân số thế giới (11/7) năm 2024 với chủ đề là “Kỷ niệm 30 năm thực hiện Chương trình hành động Hội nghị quốc tế về Dân số và Phát triển, Cairo 1994”, Trung tâm Y tế thành phố Long Xuyên với việc triển khai các hoạt động hưởng ứng ngày Dân số thế giới thiết thực, hiệu quả và phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương, đảm bảo tiết kiệm, lồng ghép hiệu quả với các hoạt động truyền thông khác tại địa phương, cơ sở. Tuyên truyền phù hợp trong cán bộ, công chức, viên chức và người lao động về nội dung, ý nghĩa của ngày Dân số thế giới. Tăng cường tuyên truyền, vận động mọi người tham gia các hoạt động hưởng ứng ngày Dân số thế giới; khuyến khích các tổ chức, cá nhân có các hoạt động tích cực đem lại lợi ích cho gia đình và cộng đồng.
Ngoài việc triển khai nội dung hoạt động lồng ghép với nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức, ban, ngành, đoàn thể những vấn đề của dân số toàn cầu, thành tựu và khó khăn, thách thức của công tác dân số, những vấn đề dân số ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển bền vững của đất nước và từng địa phương, cần tập trung vào một số nội dung truyền thông cho người dân như:
- Lợi ích của việc sinh đủ 2 con; chuyển đổi hành vi về giới và bình đẳng giới, không lựa chọn giới tính thai nhi; truyền thông nâng cao vai trò, vị thế của phụ nữ và trẻ em gái trong gia đình, cộng đồng và xã hội.
- Lợi ích và tầm quan trọng của việc tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn cho nam/nữ thanh niên; thực hiện tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước sinh và sơ sinh.
- Phổ biến các quy định của pháp luật về cấm tảo hôn, kết hôn cận huyết thống, tạo sự đồng thuận của các tầng lớp nhân dân và toàn xã hội trong việc thực hiện giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.
- Ý nghĩa, tầm quan trọng của chăm sóc và nâng cao sức khỏe cho người cao tuổi; các nội dung rèn luyện thân thể, phòng các bệnh thường gặp ở người cao tuổi.
- Cung cấp kiến thức về sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục phù hợp với các nhóm đối tượng đặc thù (vị thành niên, thanh niên, người lao động tại các khu dân cư, nhà trọ, công nhân...) góp phần giảm tình trạng mang thai ngoài ý muốn, giảm phá thai, dự phòng vô sinh và nâng cao chất lượng dân số.
Ngày Dân số Thế giới (11/7) năm 2024 là dịp để chúng ta tiếp tục thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ đối với quan điểm chỉ đạo của Đảng về công tác dân số trong tình hình mới với mục đích “Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các ban ngành, đoàn thể và toàn xã hội về vai trò, tầm quan trọng và định hướng về công tác dân số đối với sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước. Tăng cường sự tham gia đồng bộ, tích cực, trách nhiệm của các cấp, các ngành, mọi tầng lớp nhân dân để hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ về dân số và phát triển. Tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động vận động, truyền thông, giáo dục về dân số và phát triển góp phần hoàn thành các chỉ tiêu kế hoạch năm 2024”.
Việc triển khai các hoạt động tuyền truyền hưởng ứng ngày Dân số thế giới 11/7, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, Chính quyền, sự tham gia phối hợp của ban, ngành, đoàn thể và hưởng ứng của các tầng lớp nhân dân thực hiện chính sách dân số, giúp cho mọi người dân trong cộng đồng nhận thức đầy đủ ý nghĩa và tạo sự đồng thuận cao trong toàn xã hội về chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển, giải quyết toàn diện, đồng bộ các vấn đề về quy mô, cơ cấu, nâng cao chất lượng dân số; đưa tỷ số giới tính khi sinh dần về mức cân bằng tự nhiên; tận dụng hiệu quả cơ cấu dân số vàng; thích ứng với già hóa dân số; phân bố dân số hợp lý, góp phần phát triển Long Xuyên theo hướng bền vững./.
Nguyễn Văn Thạnh Phòng Dân số - TT&GDSK – TT Y Tế TPLX
